WHERE TO INVADE NEXT

ประเด็นสำคัญในหนัง

ไมเคิล มัวร์เดินทางไปยังหลากหลายประเทศในยุโรป เพื่อสำรวจนโยบายรัฐสวัสดิการที่ให้ความสำคัญกับการพัฒนาคุณภาพชีวิตของผู้คน ได้แก่

• อิตาลี : การสร้างสมดุลของชีวิตส่วนตัวและชีวิตทำงาน (WORK LIFE BALANCE)

พนักงานบริษัทได้สิทธิ์ลาหยุดงานหลายวันต่อปี แถมยังเก็บสะสมวันที่ไม่ได้ลาเอาไว้ใช้ปีต่อ ๆ ไปได้ด้วย ยิ่งกว่านั้นคือตลอดระยะเวลาที่ลาพักร้อนตามกฎหมาย บริษัทยังต้องจ่ายค่าจ้างให้ตามปกติ นอกจากนั้นยังมีกฎหมายให้แม่ลาคลอดได้นาน พ่อลามาช่วยเลี้ยงลูกได้, คู่แต่งงานลาหยุดเพื่อไปฮันนีมูนได้, พนักงานมีเวลาพักกลางวันวันละ 2 ชั่วโมง เป็นต้น

• ฝรั่งเศส : คุณภาพอาหารกลางวันของเด็กนักเรียน และการสอนวิชาเพศศึกษาอย่างใจกว้าง

หนังพาไปเยี่ยมโรงเรียนเล็ก ๆ ในเขตที่แม้เศรษฐกิจไม่ดี แต่อาหารกลางวันเด็กกลับอุดมสมบูรณ์ด้วยวัตถุดิบชั้นเลิศและรสชาติอร่อย ขณะที่ห้องเรียนของเด็กวัยรุ่นมีการเรียนการสอนวิชาเพศศึกษาอย่างเปิดกว้าง ครูสอนเรื่องเพศสัมพันธ์ว่าต้องตั้งอยู่บนการให้เกียรติและคำนึงความรู้สึกของกันและกัน

• ฟินแลนด์ : ความสุขของเด็กคือการเล่น การศึกษาที่ดีต้องคิดถึงคุณภาพชีวิตของผู้เรียน

เด็ก ๆ ฟินแลนด์ใช้เวลาเรียนแต่ละวันแค่ไม่กี่ชั่วโมง ครูไม่ให้การบ้านเพื่อให้เด็กมีเวลาเล่น คบหาเพื่อนฝูง และทำกิจกรรมที่มีความสุขตามวัย ครูทุกวิชาให้ความสำคัญกับการเรียนการสอนที่มีความสุขและเคารพเด็ก

• สโลวีเนีย : การศึกษาฟรีเพื่อทุกคน

ในประเทศยุโรปตะวันออกแห่งนี้ รัฐมองว่าโรงเรียนและมหาวิทยาลัยคือโอกาสที่ประชาชนทุกคนต้องได้เข้าถึง แม้แต่นักศึกษาจากต่างประเทศก็ได้รับสิทธิ์เรียนมหาวิทยาลัยฟรี

• เยอรมนี : จงกล้ายอมรับและเรียนรู้ประวัติศาสตร์บาดแผล

มัวร์พาเราไปดูความสุขของเหล่าคนงานในโรงงานที่นี่ ซึ่งอยู่ท่ามกลางสภาพแวดล้อมและสังคมที่ให้เกียรติคนทำงาน ขณะที่โรงเรียนในเยอรมนีทุกวันนี้ก็มีการสอนให้เด็ก ๆ ได้เรียนรู้ความผิดพลาดของประเทศชาติในยุคนาซีและเหตุการณ์ฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ชาวยิว เพื่อให้ทุกคนยอมรับอดีตและใช้มันเป็นแรงผลักดันในการไปสู่อนาคตที่ดีกว่า

• โปรตุเกส : ผู้ใช้ยาเสพติดก็เป็นมนุษย์

หลายประเทศในโลกใช้นโยบายรุนแรงเข้าปราบปรามหยุดยั้งปัญหายาเสพติด แต่โปรตุเกสทำตรงกันข้าม พวกเขาไม่ได้ลดทอนความเป็นมนุษย์ของผู้ใช้ยา แต่ช่วยรักษาด้วยแผนประกันสุขภาพและศูนย์บำบัดฟรี ตำรวจไม่ปฏิบัติต่อผู้ใช้ยาอย่างเลวร้าย แต่ยึดถือหลักการสิทธิมนุษยชนเป็นหัวใจ

• นอร์เวย์ : เผชิญหน้าความเกลียดชังด้วยการให้อภัย

คุกที่นอร์เวย์ไม่ได้มีไว้ข่มขู่ทำร้ายผู้กระทำผิด แต่เป็นสถานที่บำบัด ให้โอกาส และรื้อฟื้นศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ให้แก่พวกเขา เพื่อจะคืนพวกเขากลับสู่สังคมในฐานะประชาชนที่มีคุณภาพ เมื่อนอร์เวย์เกิดเหตุกราดยิง สิ่งที่สังคมพยายามทำคือจับมือกัน ให้อภัย และเปลี่ยนกฎหมายให้ยิ่งเป็นประชาธิปไตยมากขึ้น

• ตูนิเซีย : ดินแดนแห่งสิทธิสตรี

รัฐบาลสนับสนุนการทำแท้งถูกกฎหมาย มีคลินิกดูแลสุขภาพสตรีเพื่อช่วยให้ผู้หญิงดูแลตัวเอง มีสิทธิ์เหนือร่างกายตัวเอง และมีสิทธิ์ในสังคมเท่าเทียมผู้ชาย

• ไอซ์แลนด์ : ผู้หญิงคือคำตอบเมื่อสังคมเผชิญวิกฤต

วิกฤตเศรษฐกิจครั้งใหญ่ของประเทศนี้ผ่านมาได้ด้วยฝีมือของผู้บริหารหญิงและผู้นำหญิง พวกเธอดูแลประชาชนและประเทศด้วยความละเอียดอ่อนใส่ใจเหมือนดูแลครอบครัว ไอซ์แลนด์คือตัวอย่างของประเทศที่มองเห็นศักยภาพของผู้หญิงและมีวิสัยทัศน์สู่อนาคตอย่างแท้จริง

ดูจบแล้วคุยอะไรกันดี

1. หลังจากดูจบแล้วรู้สึกอย่างไรบ้าง รู้สึกหมดหวังในประเทศตัวเอง หรือมองเห็นโอกาสที่จะเปลี่ยนแปลงประเทศของเราได้

2. ก่อนหน้านี้ไมเคิล มัวร์ทำหนังวิพากษ์วิจารณ์ประเทศของเขาเอง (สหรัฐอเมริกา) มาตลอด แล้วคิดว่าทำไมเรื่องนี้เขาจึงเปลี่ยนมาใช้วิธีพูดถึงประเทศอื่น แทนที่จะวิจารณ์ความย่ำแย่ของประเด็นเดียวกันในนี้ประเทศของเขา คิดว่าวิธีการแบบนี้ดีไหม

3. ลองเลือกสักหนึ่งประเทศในหนังที่ชอบที่สุดหรือสนใจที่สุด แล้วคุยกันว่าทำไมเรื่องนั้น ๆ ถึงทำได้ดีในประเทศนั้น มันน่าจะเกิดจากเหตุผลอะไรบ้าง และประเด็นเดียวกันนี้เป็นอย่างไรในประเทศของเรา

4. พูดถึงเรื่องประวัติศาสตร์ฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ชาวยิวในเยอรมนี คิดว่าการที่นักเรียนต้องเรียนเรื่องดำมืดในอดีตแบบนี้มีความสำคัญไหม หรือเราควรจะลืมอดีตที่ไม่น่าจำแล้วมุ่งเดินหน้าไปสู่อนาคตดีกว่า

5. หนังนำเสนอเรื่องของผู้นำที่เป็นผู้หญิง ด้วยความเชื่อว่าหากผู้หญิงอยู่ในอำนาจมากกว่าผู้ชายแล้วล่ะก็ โลกนี้จะมีสงครามน้อยลง คุณคิดว่าอย่างไร มันน่าจะเป็นอย่างนั้นจริงไหม

6. นอร์เวย์ไม่มีโทษประหารชีวิต แม้แต่ฆาตกรที่ก่ออาชญากรรมเลวร้ายก็รับโทษสูงสุดแค่ติดคุก คุณคิดอย่างไรกับเรื่องนี้

7. ประเทศของเรามีการเรียนเรื่องเพศศึกษาเป็นอย่างไรบ้าง ทำไมในฝรั่งเศสถึงกล้าสอนแม้แต่เรื่องการมีเพศสัมพันธ์ คุณคิดว่าควรมีแบบนี้ในประเทศเราบ้างไหม มันจะเป็นเรื่องดีหรือแย่กันแน่

8. หลังจากดูหนังแล้ว คุณคิดว่าอะไรคือ “สิทธิมนุษยชนขั้นพื้นฐาน” ที่เราทุกคนในสังคมควรได้รับจากรัฐ? การดูแลสุขภาพและการศึกษาควรเป็นสิ่งที่ทุกคนได้เข้าถึงเท่า ๆ กันจริงไหม / คุณคิดว่าคนทำงานควรจะได้หยุดปีละกี่วัน / ยุติธรรมไหมที่นายจ้างต้องจ่ายเงินแม้แต่ในวันที่ลูกน้องลาหยุด เพราะอะไร และอะไรอีกบ้างที่คุณอยากได้รับในฐานะมนุษย์คนหนึ่ง