ตอนที่ 9 : รู้จัก ‘สารคดีเชิงสืบสวน’ : ศิลปะแห่งการเปิดโปงความจริง
สารคดีทั่วไปย่อมมีหน้าที่หลักในการนำเสนอความจริง แต่ถ้าเป็น ‘สารคดีเชิงสืบสวน’ (Investigative Documentary) แค่เสนอความจริงก็ยังไม่พอ ยังต้องขุดคุ้ยเจาะลึกไปให้ถึงเบื้องหลังของประเด็นที่ถูกปกปิดจากสายตาสาธารณชน ด้วยความหวังว่าจะล้วงจนเจอต้นตอของมันได้ในที่สุด
Cat Video Fest 2024
งานรวมคลิปแมวยาว 70 นาทีที่เริ่มต้นจากความคิดบ๊อง ๆ เล็ก ๆ แต่ในที่สุดกลับขยายวงกว้างไปฉายในโรงหนังกว่าร้อยแห่งทั่วอเมริกา แถมยังก้าวมาถึงปีที่ 4 เข้าไปแล้ว
The Here Now Project
ร่วมกันเป็นประจักษ์พยานต่อผลกระทบจากสภาพภูมิอากาศเปลี่ยนแปลงอย่างสุดขั้ว กับสารคดีเรื่องนี้ที่รวบรวมคลิปนับพันชั่วโมง จากการบันทึกของคนธรรมดาทั่วโลกซึ่งถ่ายไว้ขณะเกิดภัยพิบัติสารพัดรูปแบบในปี 2021
The Reason I Jump
จากหนังสือของ นาโอคิ ฮิงาชิดะ เด็กผู้มีภาวะออทิสติกซึ่งเขียนบอกเล่าความรู้สึกของเขาให้โลกเข้าใจ กลายมาเป็นสารคดีที่ผสมผสานข้อความเหล่านั้นเข้ากับเรื่องราวของอีกหลากหลายชีวิตที่เผชิญภาวะเดียวกันนี้
Favoriten
ติดตามกลุ่มเด็กนักเรียนผู้ลี้ภัยในกรุงเวียนนาอายุ 7-10 ปี กับคุณครูผู้ทุ่มเทสร้างสภาพแวดล้อมให้โอบรับความหลากหลาย สนับสนุน และปลอดภัยสำหรับเด็ก ๆ
Herb & Dorothy 50X50
สารคดีภาคต่อของ Herb & Dorothy ที่ติดตามการบริจาคงานศิลปะกว่า 2,500 ชิ้นในคอลเล็กชันสะสมของ เฮิร์บ กับ โดโรธี โวเกล ไปยังพิพิธภัณฑ์ 11 แห่งทั่วสหรัฐฯ
Herb & Dorothy
เรื่องราวไม่ธรรมดาของคู่สามีภรรยาผู้สร้างคอลเล็กชันศิลปะร่วมสมัยที่สำคัญที่สุดและใหญ่โตที่สุดชิ้นหนึ่งในประวัติศาสตร์ด้วยวิธีการอันแสนเรียบง่าย
Us, Our Pets and the War
ท่ามกลางความรุนแรงและสงคราม ชาวยูเครนยังคงหอบหิ้วสัตว์เลี้ยงและช่วยเหลือสัตว์อื่นที่ถูกทิ้งไว้เพื่อให้ปลอดภัยไปด้วยกัน นี่คือสารคดีที่ถ่ายทอดด้านงดงามที่สุดของมนุษย์แม้ในยามเผชิญความโหดร้าย
Like the Others
สารคดีที่พาเราเข้าไปสัมผัสชีวิตประจำวันภายในศูนย์จิตเวชเด็กและวัยรุ่นของประเทศออสเตรีย พบกับนักบำบัดผู้ทุ่มเท ผู้ปกครอง และผู้ป่วยที่เชื่อมโยงกันด้วยความปรารถนาจะรู้สึก “เหมือนคนอื่น ๆ”
The Books He Didn’t Burn
ในวันที่อดอล์ฟ ฮิตเลอร์ตาย เขาทิ้งหนังสือไว้มหาศาลในห้องสมุดส่วนตัวซึ่งเป็นหลักฐานยืนยันความเป็นนักอ่านอย่างเข้มข้น …แต่เขาอ่านหนังสืออะไร? เนื้อหาเหล่านั้นเป็นเชื้อเพลิงหล่อเลี้ยงลัทธิฟาสซิสต์ที่ยังส่งผลกระทบต่อโลกจนถึงทุกวันนี้ได้อย่างไร
ตอนที่ 8 : ทำสารคดีเล่าเรื่องมนุษย์อย่างไร จึงจะมี ‘จริยธรรม’
หนังสารคดีเป็นสื่อที่มีพลังอำนาจในการถ่ายทอดเรื่องราวชีวิตของผู้คน แต่พลังอันยิ่งใหญ่ก็ต้องมาพร้อมความรับผิดชอบอันใหญ่ยิ่ง คนทำสารคดีจะทำอย่างไรไม่ให้การเล่าเรื่องนั้นกลายเป็นการทำให้พวกเขาตกเป็นฝ่ายถูกจ้องมองด้วยความเวทนาสงสาร ไร้อำนาจ และเป็นแค่ ‘เหยื่อ’ อยู่ตลอดเวลา?
ตอนที่ 7 : รู้จัก Mockumentary – นึกว่าเป็นสารคดี แต่ที่แท้แค่ ‘หยอก ๆ’
เจาะลึก Mockumentary – สารคดีปลอมที่ใช้เทคนิคเหมือนจริง แต่แท้จริงคือเรื่องแต่ง ตั้งแต่ยุคบุกเบิกจนถึงยุคทอง สำรวจบทบาท ความขัดแย้ง และไปดูตัวอย่างเด่น ๆ กัน
ตอนที่ 6 : Docufiction และ Docudrama คืออะไร? ทำไม ‘เรื่องแต่ง’ ถึงมาอยู่รวมกับ ‘สารคดี’?
ขึ้นชื่อว่าเป็น “สารคดี” แล้วทำไมยังมีสิ่งที่เรียกว่า “เรื่องแต่ง” มาผสมได้? บทความนี้ชวนรู้จัก Docufiction และ Docudrama ที่ทำให้คนชอบหนังสารคดีต้องสับสนอยู่บ่อย ๆ
ตอนที่ 5 : วิธีเล่าแปลก ๆ แบบนี้ ก็เรียกว่า “หนังสารคดี” เหมือนกันนะ
เมื่อพูดถึง “สารคดี” หลายคนอาจนึกถึงภาพคนนั่งให้สัมภาษณ์หน้ากล้อง เสียงบรรยายเหตุการณ์ อินโฟกราฟิกนำเสนอข้อมูล ฯลฯ แต่จริง ๆ แล้วหนังสารคดีสามารถใช้ศิลปะแห่งการเล่าเรื่องด้วยภาพและเสียงได้หลากหลายไม่ต่างจากหนังกลุ่มอื่น เราลองมาดูตัวอย่างที่น่าสนใจกัน
นีโอ โซระ : ความฝัน การเมือง วัยรุ่น ดนตรี – Happyend
Happyend เป็นหนังวัยรุ่นที่ถ่ายทอดเรื่องราวของมิตรภาพและการเติบโต บนฉากหลังของสังคมยุคใกล้อนาคตที่กำลังจะล่มสลาย ท่ามกลางการแผ่ขยายของความเกลียดชังทางการเมือง อะไรทำให้ “นีโอ โซระ” คิดเรื่องราวเช่นนี้-แบบที่หาดูได้ไม่ง่ายเลยในหนังวัยรุ่นญี่ปุ่น-ออกมาได้ ซ้ำยังทำมันได้อย่างงดงามเหลือเกิน …บ่ายวันหนึ่งขณะที่เขาเดินทางมาเยือนกรุงเทพฯ เราไปพูดคุยกับเขาเพื่อค้นหาคำตอบ
Searching for Amani
เด็กหนุ่มผู้ใฝ่ฝันอยากเป็นนักข่าว พยายามสืบสวนคดีที่พ่อของเขาถูกฆาตกรรมอย่างลึกลับภายในเขตอนุรักษ์สัตว์ป่าที่ใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่งของเคนยา ขณะที่ภัยแล้งรุนแรงกำลังคืบคลานเข้ามา ภารกิจในการตามหาฆาตกรและทวงถามความยุติธรรมของเขาก็เริ่มเปลี่ยนไป เมื่อผลกระทบอันเลวร้ายจากโลกที่ร้อนขึ้นถูกเปิดเผย
Patrice: The Movie
นี่คือ “สารคดีโรแมนติกคอเมดี้” สุดหรรษาว่าด้วย “สมรสเท่าเทียมสำหรับผู้พิการ” …เรื่องของแพทริซกับแกรี่ ผู้พิการที่ต้องเผชิญกับความจริงอันโหดร้ายของกฎหมายที่กีดกันสิทธิ์ในการแต่งงานกันของพวกเขา
No Other Land
5 ปีที่แล้วในพื้นที่เวสต์แบงก์ตอนใต้ บาเซล อัดรา หนุ่มปาเลสไตน์ ได้พบกับ ยูวาล อับราฮัม นักข่าอิสราเอ …ทั้งคู่ไม่มีทางรู้เลยว่า การพบกันครั้งนั้นจะเป็นจุดเริ่มต้นของการเดินทางที่เปลี่ยนชีวิตของพวกเขาไปตลอดกาล
